د بلوچستان ایالت د چمن پرلتوالو پرون چهارشنبې د خپلې جرګې په لومړۍ ورځ له قبایلي مشرانو، علماوو او سیاسي ګوندونو مشورې وغوښتې.

په چمن کې له تېرو ۲۰۹ ورځو راهیسي زرګونه کسان د افغانستان او پاکستان ترمنځ د تګ راتګ لپاره د پاسپورټ او ویزې د شرط په اعتراض کې پرلت ته دوام ورکوي.

دوی وايي چې د پخوا په شان دې په تذکرې او شناختي کارت د تګ راتګ اجازه ورکړل شي.

د پاکستان حکومت د دوی له دې غوښتنې سره موافقه نه کوي.

پرلتوالو د دې لپاره چې د پاکستان پر حکومت خپلې غوښتنې ومني، له پرون څخه جرګه رابللې څو دوی ته داسي حللار وړاندیز کړي چې د پاکستان حکومت د خپل دریځ بدلولو ته اړ باسي.

د جرګې یوه مشر مولانا حافظ محمد یوسف پرون رسنیو ته وویل چې جرګه به داسي تګلاره وړاندیز کړي چې د پاکستان له حکومت سره د چمن د زرګونو خلکو ستونزه پرې حل شي.

ټاکل شوې ده چې جرګه نن او سبا هم دوام وکړي.

روسیې پرون چهارشنبې اعلان وکړ چې د اوکراین په ختیځ کې یې درې نوې سیمې نیولي دي.

د روسیې دفاع وزارت وویل، ځواکونو یې د اوکراین په شمال او جنوب کې پرمختګ کړی او د روبوتیې کلي په شمول یې درې هستوګنې سیمې نیولي دي.

روبوتیه هغه کلی دی چې اوکرایني ځواکونو په ۲۰۲۳م کې بېرته نیولی و.

د اوکراین پوځ په وروستیو اوونیو کې تر فشار لاندې دی او په داسي حال کې چې د مهماتو له کموالي سره مخامخ دی، د خارکییف په سیمه کې د روسیې له ناببره برید سره مقابله کوي.

د طالبانو د حکومت د احصاییې او معلوماتو ملي اداره وايي چې په ۲۰۲۳م کال کې افغانستان د څه باندې لس میلیارد ډالرو په ارزښت واردات او صادرات کړي دي.

دې ادارې پرون چهارشنبې وویل چې تېر کال د افغانستان ټول صادرات یو میلیارد او ۷۷۷ میلیون او ۹۰۰ زره ډالرو ته ورسېدل، خو په مقابل کې یې د ۸ میلیارده او څه باندې ۵۷۶ میلیون ډالرو واردات لرل.

د دې ادارې پر اساس، بهر ته د افغانستان په صادراتو کې لویه ونډه د میوو او طبي بوټو وه.

د راپورونو له مخې تېره شپه د غزې په شمالي او جنوبي برخو کې د اسراییلي سرتېرو او د سخت دریځې حماس او نورو فلسطیني ډلو د وسله‌والو ترمنځ سختې نښتې شوي چې په وروستیو میاشتو کې تر ټولو شدیدې بلل شوې دي.

اسراییلي ټانکونه ګڼ مېشتو سیمو او په شمال ختیځ کې د سخت دریځو د قوي سنګر، جبالیه کمپ تنګو کوڅو ته ننوتلي چې له سخت مقاومت سره مخامخ شوي دي.

د حماس، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پېژني، متحدې د اسلامي جهاد ډلې وسله‌والې څانګې ویلي چې وسله‌والو یې د جبالیه په ختیځ کې د سختو نښتو په ترڅ کې یو شمېر اسراییلي پلي سرتېري وژلي او ټپیان کړي دي.

جبالیه په غزه کې یو له اتو لویو کمپونو څخه دی چې په منځني ختیځ کې د عربو او اسراییل ترمنځ د ۱۹۴۸م کال جګړې وروسته جوړ شوي دي.

د مسکو له خوا د اشغال شوې کریمیا ټاوزمې لپاره ګومارل شوی والي میخایل رازووژییف Mikhail Razvozhayev وایي، پرسیواستاپول Sevastopol د اوکراین د میزایلو یوه لویه حمله شنډه شوې ده.

هغه وویل چې یو شمېر توغندي د سمندر او د بیلبیک هوایي اډې د پاسه په ډزو راغورځول شوي دي.

په دې پېښه کې د زیانونو راپور نه دی ورکړل شوی.

په عین حال کې د روسیې دفاع وزارت ویلي چې د هوایي مدافعې ځواکونو یې د کریمیا د پاسه لس لیرې واټن ویشتونکي توغندي راغورځولي دي.

د روسیې دغه ادعاوې په خپلواکه توګه نه دي تایید شوي.

مسکو په وروستیو اونیو کې پرته له دې چې شواهد وړاندې کړي، کییف تورن کړی چې د امریکا له خوا د پوځي تکتیکي توغندیو د سیسټم کارول یې پیل کړي دي.

وروسته له هغې چې متحدو ایالتونو وویل هندي کمپنۍ به چې د ایران د چابهاربندر په پروژه کې ښکېلې دي، د بندیزونو له خطر سره مخامخې شي، د هند د بهرنیو چارو وزیر وایي، کمپنۍ به یې د دغه ستراتیژیک بندر پر ګټو د پوهېدو لپاره کار وکړي.

ایران او هند روانه اوونۍ د دغه بندر د پراختیا او تجهیز لپاره یو تړون لاسلیک کړ چې نوي ډیلي ته اجازه ورکوي چې د لسو کلونو لپاره یې له تاسیساتو کار واخلي.

هغه هم داسې مهال چې د هند حکومت په لویدیځه او مرکزي آسیا کې د سوداګرۍ د ودې لپاره هڅې کوي.

د فرانسپرس خبري آژانس د راپور له مخې، د هند د بهرنیو چارو وزیر اس جې شنکر سې شنبې ناوخته په کلکته کې یوې غونډې ته وویل چې دا مسله د خبرو اترو او قناعت له لارې حل کیدای شي چې خلک په دې پوه شي چې دا واقعاً د هرچا په ګټه ده.

هغه زیاته کړه که د چابهار بندر په اړه د امریکا پخواني دریځ ته ځیرشو نو ګورو چې متحدو ایالتونو د چاربهار د بندر ستاینه کړې او هغه یې ډېر مهم بللی دی.

متحدو ایالتونو، په افغانستان کې د پوځي حضور په مهال دغه پروژه ځکه منلې وه چې نوی ډیلی یې په کابل کې د خپل ملاتړي حکومت یو ارزښتناک شریک باله.

خو د امریکا د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند ویدانټ پاټیل د دوشنبې په ورځ وویل، هرهغه څوک یا کمپنۍ چې له ایران سره د سوداګرۍ معاملې کوي، باید په دې پوه شي چې ځان د بندیزونو له خطر سره مخامخ کوي.

د امریکا متحدو ایالاتونو له اوږدې مودې راهیسې پر ایران د دې هیواد د اټومي او میزایلو د پروګرامونو په ګډون د یو لړ مسایلو په خاطربندیزونه لګولي دي.

د جوبایډن ادارې د کانګرس مخکښو غړو ته ویلي چې غواړي اسراییلو ته د یو میلیارد ډالرو په ارزښت اضافي وسلې او مهمات واستوي.

د استازو جرګې درېیو غړو پرون دا خبر ورکړ، خو لا روښانه نه ده چې دا وسلې او مهمات به څه وخت اسراییلو ته واستول شي.

د بایډن ادارې په روانه میاشت کې د ۳۵۰۰ بمونو یوه بله جوپه هم اسراییلو ته استولې وه چې د هر یوه بم وزن یې له ۹۰۰ کیلوګرامو زیات و.

سپینې ماڼۍ چې په غزه کې د ملکي وګړو پر تلفاتو، اندېښنه ښودلې له دې مخکې ویلي وو چې اسراییلو ته یې د بمونو د استولو بهیر درولی دی.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکین کییف ته د ناڅاپي سفر پرمهال ډاډ ورکړ چې هېواد به یې په ناټو کې د اوکراین د غړیتوب په برخه کې د پام وړ ګامونه واخلي.

بلېنکین دا یادونه هم وکړه چې داسې مهال چې روسیې د اوکراین په ختیځ کې خپلو عملیاتو ته زور ورکړی، متحدایالات به د دې هېواد د امنیت او ملي حاکمیت د خوندیتوب ملاتړ وکړي.

بلېنیکن چې پرون په پلازمېنه کییف کې یوې ډلې محصلانو ته وینا کوله وویل، متحدایالتونو پر اوکراین د روسیې د یرغل له پیله د دې هېواد ملاتړ کړی.

د ښاغلي بلېنکین وینا تر ډېره پردې متمرکزه وه چې د اوکراین امنیت او د اقتصادي تاسیساتو بیا رغونه به په ناټو کې د دې هېواد غړیتوب ته لاره اواره کړي.

روسیې ادعا کوي چې پر اوکراین یې ځکه یرغل وکړ چې لویدیځ له کلونو راهیسې غوښتل د اروپا د ختیځ پر لور پرمختګ وکړي.

د روسيې ولسمشر ولاديمير پوتين به سبا (د مۍ ۱۶) چين ته سفر وکړي.

د کرملين د وېبپاڼې د خبر له مخې، پوتين به د مې په ۱۶ او ۱۷ نېټه د چين له ولسمشر شي جين پينګ او د چين له صدراعظم لي کيانګ سره خبرې اترې وکړي.

دا د ولسمشر په توګه د پنځمې دورې لپاره د بیا انتخابیدو وروسته د ولادیمیر پوتین لومړنی بهرنی سفر دی.

پوتین، چې د نیولو حکم یي د نړیوالې جنایي محکمې لخوا صادر شوی دی، د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې پر اوکرایین د روسیې د غیر موجه برید له پيل را وروسته ډېر کم بهر تللی دی.

د ګرجستان پارلمان، د رایو په اکثریت سره د "بهرنیو عواملو" لانجمنه لایحه تصویب کړه.

روسیه هم ورته قانون لري، او د دې لامل شوی چې له بهر تمویلیدونکې ګڼې رسنۍ یا نادولتي موسسې خپل فعالیتونه ودروي او په ځینو مواردو کې خلک د دې قانون د نه مراعتولو له امله زنداني شوي هم دي.

په ګرجستان کې د دغه قانون وروستی تصویب پراخ ملي او نړیوال غبرګونونه راپارولي دي.

په زرګونو کسانو چې ډېری یې ځوانان دي، په پلازمېنه تبلیسي او د پارلمان د ودانۍ مخې ته مظاهرې وکړې.

متحده ایالاتو، اروپايي ټولنې او د بشري حقونو څارونکو دا لایحه غندلې ځکه د دوی په باور ورته قانون روسیه هم لري چې له امله یې ولادمیر پوتین خپل مخالفان او خپلواک بنسټونه ځپي او غږونه یې غلي کوي.